Helena i Szymon Syrkusowie

1 sierpnia 2018 0 komentarzy

Polska architektura XX wieku rozwijała się za sprawą projektów małżeństwa Heleny i Szymona Syrkusów. Ślub pary miał miejsce w 1926 roku. W tym samym roku zaczęła funkcjonować grupa twórcza o nazwie Praesens. Syrkusowie stanowili trzon tej grupy. Jej członkami byli również Barbara i Stanisław Brukalscy, Bohdan Lachert oraz Józef Szanajca. W 1928 roku Grupa Praesens została mianowana polską sekcją Congrés Internationaux d`Architecture Moderne (CIAM). Dwie dekady później Helena Syrkusowa objęła stanowisko jednego z wiceprezesów CIAM.

Szymon Syrkus urodził się 24 czerwca 1893 roku w Warszawie, zmarł 8 czerwca 1964 roku. Od najmłodszych lat interesował się architekturą, dlatego kształcił się w tym kierunku na polskich i zagranicznych uczelniach. W 1925 roku zrealizował pierwszy poważny projekt – budynek Narodowej Służby Zdrowia. Kolejne ważne projekty tworzył już przy ścisłej współpracy z żoną. Helena Syrkusowa z domu Niemirska urodziła się 14 maja 1900 roku, zmarła 19 listopada 1982 w Warszawie. Małżeństwo Syrkusów znane było ze swoich lewicowych poglądów społecznych. Właśnie z tego powodu projektowali osiedla mieszkaniowe dla Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Szymon Syrkus od 194 roku był więźniem Auschwitz, dlatego po wojnie silnie pracował nad budownictwem społecznym.

Jednym z ważniejszym projektów pary było osiedle mieszkaniowe na Rakowcu przy ulicy Pruszkowskiej, które powstało w 1935 roku. Jednak na kartach historii zapisało się osiedle WSM na Kole, które ze względu na innowacyjną wówczas technologię budowy zyskało status zabytku. Ściany zewnętrzne budynków wykonano z bloków pianobetonu z gotową betonową warstwą licową. Osiedle to trafiło do rejestru zabytków 9 listopada 1992 roku. Podobny układ architektoniczny zastosowano również w projekcie osiedla na warszawskiej Pradze. Był to początek powojennego stylu w architekturze mieszkaniowej, który opierał się na wielokondygnacyjnych budynkach z wielkiej płyty.

Polska para architektów czerpała inspiracje z neoplastycyzm, kubizm i suprematyzm. Syrkusowie opracowali model budownictwa, który przewidywał przestrzeń publiczną z zielonymi terenami oraz budynkami oświaty i kultury wewnątrz obszaru osiedla, a na zewnątrz wydłuż głównej ulicy miały znajdować się punkty usługowe, sklepy i parkingi. Wśród najważniejszych projektów należy zaliczyć również Domu Starców przy ulicy Wolskiej 18 w Warszawie, z elewacją bez jakichkolwiek ozdób. A także osiedla 116 domków segmentowych w Łodzi Marysinie i 17 domków w Grudziądzu z antresolami. Natomiast wyróżniająca się konstrukcja słupowa została zastosowana m.in. w sanatorium w Konstancinie oraz w warszawskiej willi przy ulicy Katowickiej. Na uwagę zasługuje też kamienica Stamirskiego o żelbetowej konstrukcji z suwanymi ścianami działowymi. W 1949 roku Szymon Syrkus została mianowany na profesora Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Jego żona do tego grona dołączyła 6 lat później.

Dodane w kategorii: Słynni architekci