Architektura III Rzeszy
7 listopada 2018 0 komentarzy
Architektura III Rzeszy pozostawiła po sobie mnóstwo pamiątek w postaci m.in. monumentalnych budynków podziwianych po dziś dzień.
Zainteresowanie, jak i wpływ państwa III Rzeszy na architekturę był od początku ogromny i przywiązywano do niej dużą wagę. W efekcie tego w hitlerowskiej III Rzeszy zaznaczył się odrębny od pozostałych styl architektoniczny. Architektura tzw. nazistowska była kluczową w III Rzeszy od 1933 do 1945 roku i panowała na obszarze Rzeszy i wszystkich podległych jej terytoriach przez cały okres jej trwania.
Architektura nazistowska wywodzi się z trzech ujednoliconych nurtów: modernizmu (utylitaryzmu w dużych projektach infrastrukturalnych, wojskowych i przemysłowych), neoklasycyzmu (typowe projekty Alberta Speera) i niemieckiej tradycji ludowej wraz z tradycyjną architekturą wiejską (w szczególności wysokogórską).
Architektura III Rzeszy odznaczała się przede wszystkim bardzo monumentalnym charakterem. Miała na celu ukazanie siły i pozycji państwa niemieckiego, sugerowanie jego ważności, osobliwości, nadrzędności i antycznego pochodzenia kultury niemieckiej. Miała być również odzwierciedleniem przekonań narodowego socjalizmu.
Monumentalne budowle miały spełniać rolę pomników potęgi aryjskiej rasy i przetrwać wieki, podobnie jak Tysiącletnia Rzesza. Cele te realizowano również przez sakralizację, „teorię ruin”, odwoływanie się do architektury narodowej i uważanej za narodową.
Uwieńczeniem nurtu był plan Germanii, czyli zaproponowanej przebudowy niemieckiej stolicy Berlina po zwycięstwie nazistów podczas II wojny światowej. W planach było stworzenie dużego miasta w stylu klasycystycznym, opartego na osi wschód-zachód z kolumną zwycięstwa w jego centralnej części. Główne budynki, takie jak gmach parlamentu Rzeszy, czy wielka hala (finalnie nie zbudowana) domykać miały szerokie aleje. Jednak dużo zabytkowych budynków na terenie planowanej zabudowy zostało zburzonych, a w efekcie klęski III Rzeszy większość prac nie została rozpoczęta.
Głównymi obiektami będącymi dziś symbolami architektury nazistowskiej są m.in. wspomniany już gmach parlamentu Rzeszy, kancelaria Rzeszy, masywna baza Hermanna Goeringa będąca kwaterą główną sił powietrznych Luftwaffe (jest jednym z najlepszych zachowanych przykładów architektury III Rzeszy). Za perłę architektury III Rzeszy poza Berlinem uznawany jest również Wiedeń.
W Polsce także zachowało się kilka okazałych budowli będących pamiątką III Rzeszy. Z budynków zbudowanych w tym stylu bezsprzecznie największe wrażenie (szczególnie na żywo) robi Gmach Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu. Poza tym warto wspomnieć o Mauzoleum w Wałbrzychu, wartowni i bramie głównej obozu Auschwitz-Birkenau (będącej symbolem obozów zagłady), Biskupiej Górce w Gdańsku (dawnym schronisku młodzieżowym) ,czy byłym dworcu kolejowym w Olsztynku. Z kolei z reliktów III Rzeszy nie przetrwało w Polsce m.in. Mauzoleum Hindenburga (niedaleko Olsztynka).
Jednak architektura III Rzeszy to nie tylko pompatyczne i monumentalne budowle, lecz również zupełnie prozaiczne, np. osiedla mieszkaniowe, placówki edukacyjne, siedziby urzędów czy zespoły koszar.
Architektura III Rzeszy miała pokazać siłę państwa. Dzięki swej monumentalności nadal budzi podziw, wywarła również duży wpływ na architekturę światową, mimo że ten styl królował zaledwie przez kilkanaście lat.
Dodane w kategorii: Architektura nowożytna, Baza wiedzy