30 St Mary Axe

23 stycznia 2019 0 komentarzy

Jest wizytówką finansowej dzielnicy Londynu. Jedni są nim zachwyceni, inni uważają za najbrzydszy budynek w mieście. Mowa o 30 St Mary Axe, wieżowcu znajdującym się w City of London.

30 St Mary Axe znany jest również jako Swiss Re od nazwy firmy ubezpieczeniowej, która go zajmowała. Londyńczycy często nazywają go też olbrzymim korniszonem (ang. gherkin). Wieżowiec znajduje się w miejscu zniszczonego 10 kwietnia 1992 roku w wyniku zamachu bombowego biurowca Baltic Exchange. Budowa 30 St Mary Axe rozpoczęła się w 2001 roku, a obiekt został oddany do użytku 28 kwietnia 2004 roku. Jego projektantem jest Norman Foster.

Bez wątpienia 30 St Mary Axe jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych budynków świata i szóstym co do wysokości wieżowcem w Wielkiej Brytanii. Od samego początku wzbudzał liczne kontrowersje, przede wszystkim ze względu na swój wygląd. Falliczny kształt budynku dla wielu był trudny do zaakceptowania. Jednak charakterystyczny wygląd budynku to nie przypadek, ani żart architekta. To efekt skomplikowanych wyliczeń, które miały na celu skonstruowanie budowli maksymalnie ekonomicznej i ergonomicznej.

30 Saint Mary Axe jest pierwszym ekologicznym wieżowcem w Londynie. Został zaprojektowany tak, aby zmniejszał parcie boczne wiatru i przeciągi na poziomie ulicy, a podwójna szklana elewacja zabezpiecza przed upałem w lecie i chłodem w zimie.

Dzięki swojemu aerodynamicznemu kształtowi, w budynku wykorzystuje się maksymalnie dzienne światło i wentylację, aby znacząco ograniczyć zużycie prądu. W porównaniu do klasycznego biurowca wyposażonego w klimatyzację, zużycie prądu w Swiss Re jest nawet o 50% mniejsze. Wnętrza biur wietrzone są w sposób naturalny, ponieważ chłodne powietrze wznosi się spiralnie poprzez studnie światła. Dzięki temu wieżowiec nie jest uzależniony od sztucznych systemów klimatyzacyjnych i grzewczych. Wspomniane studnie światła, a także kontrowersyjny kształt budynku umożliwiają maksymalne korzystanie z dziennego światła. Balkony usytuowane są tak, że stanowią przestrzeń dla wspólnych biurowych instalacji. Atrium są widoczne z zewnątrz dzięki spiralnym pasom szarego oszklenia.

Budynek mierzy 180 metrów, liczy 41 pięter o powierzchni 76 400 metrów kwadratowych i teoretycznie może pomieścić do 4 tysięcy osób. Koszt jego budowy to 212 milionów dolarów. Kryje w sobie nie tylko biura, ale także wiszące ogrody i atria. W jego wnętrzu rosną nawet drzewa. W wieżowcu znajduje się 18 szybkich wind o dużej pojemności. Ich prędkość dochodzi do 6 metrów na sekundę. W jednej chwili mogą łącznie przewieźć 378 pasażerów. W wieżowcu znajdują się także dwie główne klatki schodowe, które mają po 1037 stopni. Ściana boczna każdego piętra jest nachylona do ścian bocznych sąsiednich pięter pod kątem 5 stopni. Wysokość pięter to 2.75 m.

Kolejną ciekawostką jest to, że powierzchnia zewnętrznych szyb wynosi 24 000 metrów kwadratowych, co daje powierzchnię pięciu boisk. Do budowy wieżowca użyto 55 kilometrów stalowych części ważących ok. 10 tys. ton. Wszystkie pale są wbite w ziemię na głębokość 27 metrów. W budynku znajduje się też najwyżej położona restauracja w Londynie – na wysokości 165 metrów.

Autor wieżowca Norman Foster przyznał, że forma St Mary Axe wywodzi się z jego innego projektu. W latach 70. ubiegłego wieku wspólnie z Buckminsterem Fullerem stworzył projekt Climatroffice, który nigdy ni został zrealizowany. Już wówczas chciał stworzyć gmach, w którym panowałby specyficzny mikroklimat a temperatura i jakość powietrza we wnętrzu byłyby niezależne od warunków klimatycznych na zewnątrz. Climatroffice miał być budynkiem biurowym w kształcie „leżącego jajka”, przeznaczonym na potrzeby Uniwersytetu w Oxfordzie. Kształt i konstrukcja budowli zaczerpnięta była ze świata ptaków. Forma jajka zapewniałaby maksymalne wykorzystanie przestrzeni wewnątrz budowli przy najmniejszej możliwej powierzchni ścian zewnętrznych. Z kolei cienkie jak skorupka ściany mogłyby zapewniać taką samą izolację czy cyrkulację powietrza i komfort jak tradycyjne. W ubiegłym wieku koncepcja taka pozostawała jedynie w teorii, jednak 30 lat później Norman Foster zastosował ją w budynku St Mary Axe.

Budynek zdobył wiele nagród, m.in. prestiżową Nagrodę Stirlinga przyznawaną przez Królewski Instytut Architektów Brytyjskich. Inne wyróżnienia to: Best Central London Office Development 2004, Best New London Building 2004, Best British Innovation 2003, Skyscraper Award 2003.

Dodane w kategorii: Architektura nowożytna, Ciekawe budynki